اساس نظریهی رنگها
انسان هم از لحاظ روحی و روانی و هم از نظر جسمانی تحت تاثیر رنگ قرار دارد. محققان می گویند که رنگ قرمز موجب افزایش فشار خون میشود. در صورتی که رنگ آبی به احساس آرامش در انسان کمک میکند. توانایی استفاده موثر و هماهنگ از رنگ ها به شما در خلق نتایج خارق العاده کمک میکند.
چرخه یا دایره رنگ
چرخه رنگ یاcolor wheel از اصلی ترین ابزارها برای ترکیب کردن رنگ ها است. آیزاک نیوتون اولین طرح دایره ای شکل رنگ را در سال ۱۶۶۶ میلادی طراحی کرد. هدف اصلی طراحی چرخه ی رنگ، اطمینان از جذابیت کاربرد دو رنگ در کنار یکدیگر است. در طول سال ها تغییرات بسیاری روی این چرخه انجام گرفته است. به طور کلی رایجترین مدل، چرخه ی ۱۲ رنگی بر اساس مدل رنگی RYB است. این مدل از در کنار هم گذاشتن اول اسم سه رنگ اصلی قرمز، زرد و آبی در زبان انگلیسی به دست میآید.
با این حال همجواری بسیاری از رنگ ها در کنار هم به شکل چشم نوازی به نظر می رسد. در اصطلاح این رنگ ها با یکدیگر در هارمونی هستند. هارمونی رنگ ها از تعداد دو یا بیشتر رنگ با یک رابطه خاص در چرخه ی رنگ ها به وجود می آید.
رنگهای اصلی، فرعی و ترکیبی
در مدل RYB، رنگهای اصلی یا اولیه به قرمز، زرد و آبی می گویند. سپس با ترکیب کردن رنگ های اصلی، سه رنگ فرعی یا ثانویه مانند سبز، نارنجی و بنفش به وجود می آید. شش رنگ ترکیبی از مخلوط رنگ های اصلی و فرعی ایجاد می شوند.
تصویر بالا چرخه ی رنگ را نشان می دهد که دارای رنگ های اصلی، فرعی و ترکیبی است.
رنگهای گرم و سرد
رنگ های گرم، رنگ هایی تند و با انرژی هستند. این قبیل رنگ ها حس جنبش و حرکت را منتقل می کنند. رنگ های سرد احساس آرامش و سکون را به بیننده انتقال می دهند. در عین حال رنگ های سفید، سیاه و خاکستری جزو رنگ های خنثی هستند.
سایه، روشن و شدت
روشن، سایه و شدت یا تن سه مفهوم در مورد رنگ هستند که عموما به روش های نادرست به کار برده می شوند. اگر رنگی با افزودن رنگ سفید ایجاد شود به آن روشن یا تینت گفته میشود. اگر به رنگی سیاه اضافه کنیم، رنگ تیره تر ایجاد می شود که به آن سایه گفته میشود. طبیعتاً اگر رنگی را با خاکستری ترکیب کنیم، نتیجه شدت یا تن متفاوتی خواهد داشت.
روشن یا تینت: اضافه کردن سفید به یک فام خالص
سایه: اضافه کردن سیاه به یک فام خالص
شدت یا تن: اضافه کردن خاکستری به یک فام خالص
هارمونی رنگ ها: مهارت های پایه در ایجاد طرح رنگ
در ادامه، روشهای ایجاد هارمونی در رنگ ها را مشاهده می کنید.
طرح رنگ مکمل
رنگ هایی که در چرخه ی رنگ در روبروی یکدیگر قرار دارند، مکمل می گویند. برای مثال رنگ سبز و قرمز با یکدیگر مکملهستند. تضاد بالای رنگ های مکمل به ویژه هنگامی که در غلیظ ترین حالت خود استفاده می شوند، تصویری پر طراوت خلق میکند. هر چند از این مخلوط باید با احتیاط استفاده کرد تا چشم بیننده را اذیت نکند. طرح رنگ های مکمل را نبایستی به میزان زیاد به کار برد. بنابراین زمانی که میخواهید تصویر توجه بیننده را جلب کند، میتوانید آن ها را به کار ببرید. به کار بردن رنگ های مکمل در متن ممکن است بسیار زننده به نظر برسد.
طرح رنگ آنالوگ
رنگبندی آنالوگ با مخلوط رنگ هایی به وجود می آید که در چرخهی رنگ کنار یکدیگر قرار دارند. ترکیب این رنگ ها معمولاً احساس متانت و راحتی را به بیننده انتقال می دهد. رنگ های آنالوگ معمولاً در طبیعت یافت میشوند و چشم نواز و هماهنگ به نظر میآیند. در انتخاب چنین رنگهایی باید کوشش کرد که از کنتراست یا تضاد به اندازه کافی استفاده شود. یک رنگ لزوماً به عنوان رنگ اصلی و یکی به عنوان رنگ پشتیبان انتخاب می شود. چنین ترکیبی در کنار سیاه، سفید یا خاکستری به عنوان آهنگ طرح بسیار دلپذیری است.
طرحرنگ متساوی الاضلاع
در هارمون به وجود آمده در قالب متساوی الاضلاع یا سه تایی، رنگ ها از سه خانواده با فاصله برابر از همدیگر انتخاب میشوند. ترکیب این سه رنگ مانند تصویر به صورت یک مثلث متساوی الاضلاع دیده می شود. مسلماً اگر از فام های با غلظت پایین استفاده کنید، رنگبندی سه تایی کاملاً هیجان انگیز است. در به کار بردن چنین چیدمانی، باید تعادل رعایت شود. برای کسب نتیجه مطلوب از یک رنگ به عنوان رنگ اصلی و از دو رنگ دیگر به عنوان آهنگ یا لهجه طرح استفاده کنید.
طرحرنگ متساویالساقین
هارمونی متساوی الساقین از مخلوط یک رنگ با دو خانواده کنار یکدیگر شاخه مکمل رنگ اصلی ایجاد می گردد. مطابق تصویر، رنگ های همجوار رنگ مکمل در کنار رنگ مورد نظر قرار گرفته اند. این هارمونی به همین علت از سه جزء تشکیل شده است. چنین مخلوطی مشابه طرح رنگ سهتایی، تضاد را به خوبی به نمایش می گذارد. در عین حال طرح رنگ متساوی الساقین احساس هرجومرج وتشنج را کمتر به بیننده انتقال می دهد. اگر به تازگی به دنیای رنگ ها وارد شدهاید، با خیال راحت این هارمونی را به کار ببرید. تخریب ترکیب این دسته از رنگ ها بسیار دشوار است.
طرح رنگ چهار ضلعی
هارمونی چهار ضلعی از یک رنگ اصلی و یک رنگ مکمل همراه با دو رنگ همجوار رنگ مکمل به وجود می آید. اگر به تصویر توجه کنید، ترکیب گزینه ها شبیه به یک چهار ضلعی است. با انتخاب این هارمونی، گزینه های زیادی برای طراحی خود می توانید داشته باشید. در نظر داشته باشید اگر یک رنگ در این ترکیب به عنوان رنگ اصلی انتخاب شود، بهترین نما ایجاد می شود. در طراحی با این دسته، اطمینان حاصل کنید که تعادل بین رنگ های سرد و گرم رعایت شود.
طرح رنگ مربع
رنگبندی مربع تقریبا مشابه رنگبندی چهار ضلعی است. با این اختلاف که فاصله رنگ ها در چرخه با یکدیگر برابر است. مشابه طرح رنگ چهار ضلعی، در نظر داشته باشید از یک رنگ اصلی استفاده کنید و تعادل بین رنگهای سرد و گرم را رعایت نمایید.
پیشنهاد می کنیم مقاله تاثیر رنگ ها در طراحی و محیط زندگی را هم مطالعه بفرمایید.
همچنین برای اطلاعات بیشتر مقاله امکانات عکس و فیلم ها Adobe Stock را هم بخوانید.
یک نظر
[…] می کنیم برای اطلاعات بیشتر مقاله اساس نظریهی رنگها را هم […]